Aç Kal, Züppe Kal!

Bilirsiniz, Geleneksel BiM Cuma İndirimleri vardır... Le'indirim adı verilse çok da yakışacağını düşündüğüm bu günlerde, BiM'in geleneksel marketçilik hizmetleri dışında sattığı onca ürün olur. Halıdan, oyuncağa, gömlekten çatal/kaşık takımına karşına ne çıkacağını bilemediğin bu günlerde "çakma" markalar ile çakılanların benzerleri sunulur. Geçenlerde ise bir "mucize" oldu. Çok değil, 2 Cuma önce iPhone5'i gördü bu gözler BiM camlarında. Sanırım bir dönem de iPhone4 görmüştü!

BiM ve Apple logolarını yan yana görmek, Shaquille O'Neal & Nicola Alexander çifti gibi duruyordu. Çokça espri malzemesi olduğu üzere, yan yana yakıştıranı da yoktu pek!

Bir markanın konumlandırmasına ihaneti gerçekten bir pazarlama felaketi. Ucuzluğa (her anlamda ucuzluk) konumlanmış bir marka ile birliktelikteki mantığını / neyin arayışında olduğunu sorgulamayacağım Apple'ın. İlk satışa sunulduğu gün, hatta satışa sunulacağı gün henüz ağarmadan kapısında kuyruk olanlar hesabını sorabilirler! Ki çokta haklarıdır... BiM kısmında ise zaten işler tıkırında.

Züppe Olmak!

Tam olarak snob mal* diyebilmek mümkün olmasa da güçlü bir snob mal çağrışımı var Apple'ın. Yükte hafif, pahada ağır grubuna ise tam olarak sokabiliriz sanırım. İşçilik, malzeme boyutundan öte ar-ge, farklılaşma, tasarım, hazsal ihtiyaçları yaratma/hazsal ihtiyaçlara dokunma noktalarındaki başarıları ile pahada ağır olmayı başaran markalardan ilk akla gelenlerinden biri Rolex'dir. 

Dünya'nın en değerli markalarından biri olması yanı sıra en pahalı ürünlerini satan markalardan da biridir Rolex. Ama TV reklamlarında, günlük geleneksel gazete sayfalarında rastlayamazsınız ona. Çünkü aradığı kişilerin orada olmadığını bilir. Hatta orada olursa, elindekini kaybedeceğini de bilir. Rolex, ATV, Show TV veya Kanal D'de prime time'da bir TV reklamı verse nasıl olurdu. (Burada yeteneğim olup, bunu size bir video ile yapmayı çok isterdim ancak işi biraz da sizin hayal gücünüze bırakmak da fena fikir değil.)

"Rolex marka saatler çok daha pahalı ürünleri ile şimdi sizleri bekliyor! Üstelik kredi kartına taksit imkanı da yok..." temalı bir TV reklamı samimi olmaz mıydı? Peki "Rolex saat artık sana da uzak değil! Artık Rolex sahibi olmak hayal değil. Hem uygun fiyatlar hem de kredi kartına 12 taksit imkanı..." temalı reklam nasıl olurdu? Her ikisi de facia olurdu kuşkusuz ancak emin olun ikincisinin sonuçları daha yıkıcı olurdu.

Snob sıfatını markaya aktararak snob marka olarak tanımlayacağımız markaların TV reklamı yapma ihtimali hiç mi yoktur peki? Elbette pazarlamada "olmaz" diye bir şey yoktur. Olursa nasıl olurunu ise en iyi Louis Vuitton ile vermek mümkün. Köklerinin 1800'lü yıllara uzandığı söylenen Louis Vuitton'un tarihindeki İLK reklamı ve reklamında rol oynayan ürünlerinden yalnızca 1.000 adet üretilmiş olması yeterince ipucu veriyor olmalı!  

*Snob mal veya snob etkisi, piyasadaki bir ürüne sahip olan insan sayısı ile o ürüne olan talebin ters orantılı olduğu durumu ifade eder. Züppe mal / züppe etkisi olarak Türkçeleştirilmiş olan snob mallar anlaşılacağı üzere sınırlı bir kesim tarafından talep edilen özellikli mallar olurken, bu mallara sahip olmak ve bunun maliyetine katlanmak isteyecek kitlenin artması aslında talebin daralmasını getirecek veya malın snob özelliğini kaybetmesi ile sonuçlanacaktır. Snob Etkisi yanı sıra, tüketimdeki diğer spesifik etkiler olan Bandwagon Etkisi ve Veblen Etkisi'ni de açıklayan bu yazıyı okumanızı tavsiye ederim.